‘Als die vraag niet was gesteld hadden we dit mogelijk niet ontdekt’

Tekst Thomas Berghuijs
Beeld Marije Kuiper

UWV was een van de eerste bestuursorganen die de vergaderstukken van de Raad van Bestuur actief openbaar maakte en de organisatie heeft een goed trackrecord bij het afhandelen van verzoeken in het kader van de Wet open overheid (Woo). Recent was UWV echter ook in het nieuws vanwege een Woo-verzoek van het AD, dat blootlegde dat er veel mis was met de berekening van de zogeheten WIA-uitkeringen. Thomas Berghuijs ging in gesprek met Maarten Camps, voorzitter van de Raad van Bestuur van UWV over deze kwestie en over het maatschappelijk belang van transparantie.

Waarom is het belangrijk dat UWV open is over wat het doet?

‘UWV is een publieke organisatie, die werkt voor alle Nederlanders met het geld van alle Nederlanders. Verantwoording afleggen is zeker tegenwoordig hard nodig, want het vertrouwen in de overheid is laag. Via de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid leggen we verantwoording af aan de Tweede Kamer. Maar iedereen moet kunnen zien en begrijpen wat wij doen. Dat doen we door informatie openbaar te maken en vragen te beantwoorden. We laten zien welke afwegingen we maken en wat dat voor effect heeft. Daarmee laten we ook zien wat er goed gaat en wat niet. Ik ben ervan overtuigd dat door die transparantie ook het vertrouwen toeneemt in wat wij doen.’

Heb je voorbeelden van dat maat­schappelijke belang van transparantie?

‘Ik kan het klein en groot maken. Als ik het klein maak: er zijn veel mensen met vragen over hun dossier. Op basis waarvan is bijvoorbeeld een besluit genomen over hun uitkering? Zij kunnen bij ons om inzage vragen, daar hebben ze recht op. Vaak geeft dat duidelijkheid en rust, en uiteindelijk ook vertrouwen in het werk dat we doen. Dat is denk ik heel erg belangrijk voor het draagvlak. Als ik het groot maak: vorig jaar hebben we geconstateerd dat we mogelijk tienduizenden WIA-uitkeringen verkeerd hebben berekend. Wij zijn daarachter gekomen dankzij een Woo-verzoek. Ik had kunnen zeggen: “Wat vervelend, dit leidt tot allemaal extra werk; nu moeten we al die uitkeringen herstellen.” Maar ik bekijk het anders: “Wat fijn dat die journalisten de goede vragen hebben gesteld. Zij hebben ons daarmee op het spoor gezet van iets wat we niet goed hebben gedaan, wat vervelende consequenties heeft voor mensen en wat we ook weer recht zullen zetten.”

Wij zijn er uiteindelijk niet voor onszelf of voor onze interne processen. Wij zijn er voor de cliënten. Zij moeten krijgen waar ze recht op hebben.’

Hoe ging dat eigenlijk precies? Wonderlijk toch, dat een Woo-verzoek moet leiden tot het inzicht dat het zo mis is gegaan?

‘Je zou kunnen zeggen dat dat wonderlijk is. Ik zie hier vooral de meerwaarde van transparantie. Soms kun je via Woo-verzoeken vragen stellen die wij eerder niet hebben gesteld en daardoor kom je iets op het spoor wat je niet wist. Als die vraag niet was gesteld hadden we dit mogelijk niet ontdekt.’

Vroeg of laat zou het wel duidelijk zijn geworden, toch?

‘Dat zou ik wel hopen, maar dat weet ik natuurlijk niet zeker.’

*Dit is het eerste deel van een artikel uit Od 44: De Woo, wat heb je daaraan? Verder lezen? Meld je dan hier aan voor een abonnement of vraag een gratis presentexemplaar op.