Workshops Od Kennissessie 2025

AI en chatbots kunnen enorm helpen om open overheidsinformatie echt goed vindbaar en toegankelijk te maken, zowel voor ambtenaren als voor burgers. In het OpenGov AI lab, een samenwerking tussen de Universiteit van Amsterdam en de Rijksdienst voor Informatiehuishouding, experimenteren we hiermee in de zoekmachine Woogle.

In deze workshop laten we een aantal toepassingen van AI op open overheidsinformatie zien, die vorig jaar nog toekomstmuziek leken, maar nu al vrij eenvoudig, ook voor kleinere bestuursorganen, ingezet kunnen worden. We kijken naar chatten met de videotulen van een raadsvergadering, waarin we vragen kunnen stellen als "Wat was gisteravond het standpunt van Partij X op Agendapunt Y?", chatten met een Woo-dossier, stukken door AI laten herschrijven in begrijpelijke taal, snel samenvattingen laten maken, en ook voor blinde mensen begrijpelijk zwartlakken.

We besteden extra aandacht aan manieren om onwaarheden ("hallucinaties") te voorkomen. De workshop is sterk interactief, we laten zien hoe elk bestuursorgaan al met deze technologie kan experimenteren alleen door haar informatie ook via Woogle te openbaren (wat zelf ook weer heel makkelijk kan, via bijvoorbeeld de openwoo api).

David Graus, universitair docent Informatieherwinning en Natuurlijke Taalverwerking, en Maarten Marx, universitair docent Informatica (beiden Universiteit van Amsterdam), laten zien hoe AI en chatbots open overheidsinformatie toegankelijker kunnen maken. Aan de hand van praktijkvoorbeelden uit het OpenGov AI Lab demonstreren ze toepassingen zoals chatten met raadsvergaderingen, begrijpelijke Woo-dossiers en verantwoord gebruik van AI.

We leven in een wereld van data. Toch lijkt de Archiefwet en aanverwant instrumentarium vooral gericht op het beheren van documenten. Veel informatieprofessionals worstelen daarom met de vraag hoe ze de Archiefwet concreet kunnen toepassen in een datagedreven organisatie. In deze workshop gaan we dieper in op hoe je de principes van informatiebeheer kunt toepassen als onderdeel van het datamanagement. Hierin nemen we ook de DAMA DM-BOK standaard mee.

We bespreken aan de hand van praktijkvoorbeelden wat je concreet kunt doen om de duurzame toegankelijkheid van data te regelen.

Rens Ouwerkerk, Chief Record Officer, en Ilona van der Linden, senior beleidsadviseur informatiebeheer bij de Gemeente Utrecht, laten zien hoe je de principes van informatiebeheer toepast in een datagedreven organisatie. Met praktijkvoorbeelden en de DAMA DM-BOK standaard verkennen we hoe je de Archiefwet concreet inzet voor duurzaam toegankelijke data.

De digitalisering van de overheid brengt complexe juridische vraagstukken met zich mee. Wetgeving evolueert voortdurend, en organisaties moeten zich aanpassen aan nieuwe regels zonder hun efficiëntie en dienstverlening uit het oog te verliezen. Maar hoe doe je dat in de praktijk?

In deze interactieve discussiesessie verkennen we gezamenlijk de impact van de Omgevingswet, de Wet open overheid (Woo), de nieuwe Archiefwet en de Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer (Wmebv). Hoe verhouden deze wetten zich tot Europese regelgeving zoals de AVG, de AI Act, de Data Act en de Open Data-richtlijn? En hoe zorgen we ervoor dat ze niet alleen juridische verplichtingen opleveren, maar ook kansen bieden voor innovatie en transparantie? Wat betekent dit voor jouw rol?

Deze sessie draait niet om kant-en-klare antwoorden, maar om het samen vinden van oplossingen. Met praktijkvoorbeelden en casussen gaan we in gesprek over de dilemma’s die spelen in uw organisatie. Door kennis en ervaringen te delen, bouwen we samen aan inzichten die direct toepasbaar zijn in de praktijk.

Kom meepraten, meedenken en meewerken aan concrete antwoorden op de juridische uitdagingen van vandaag en morgen!

Layla Hassan, ervaren spreker en moderator bij het Leerhuis Informatiehuishouding, leidt een interactieve discussiesessie over de juridische uitdagingen van digitalisering binnen de overheid. We verkennen de impact van nationale en Europese wetgeving, zoals de Omgevingswet, Woo en AI Act, en hoe deze niet alleen verplichtingen opleveren, maar ook kansen voor innovatie en transparantie.

De recente informatiewetten zoals de Omgevingswet, de Wet open overheid (Woo), de nieuwe Archiefwet en de Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer (Wmebv) hebben allen een impact op de inrichting en naleving van de afspraken die er zijn rondom de informatiehuishouding.

De redactie van VHIC houdt al ruim twintig jaar alle wetgeving bij die invloed heeft op de informatiehuishouding van verschillende overheidsorganisaties en vertaalt de wijzigingen die daaruit voortvloeien naar metadata in onze model-DSPs. Daarnaast vertalen we deze wet- en regelgeving naar praktische kaders (Frameworks) op het gebied van informatieveiligheid en privacy, informatiebeheer en archivering, ethiek en integriteit en burgerzaken. Met deze kwaliteitssystemen kunnen aangesloten organisaties concreet meten waar ze staan op deze gebieden en kunnen zij hierover verantwoording afleggen.

Arjan Versteeg, senior adviseur bij VHIC en eindredacteur van VIND Informatiemanagement voor gemeenten, laat zien hoe deze vertaalslag wordt gemaakt en op welke wijze de producten van VHIC overheidsorganisaties ondersteunen bij de implementatie en naleving van wet- en regelgeving.

Duurzaam toegankelijke informatie. Makkelijker gezegd dan gedaan, zeker wanneer het gaat om informatie over de fysieke leefomgeving. Doe een zoekopdracht op het internet en je vindt een scala aan mogelijkheden om informatie te ontsluiten. Dat is natuurlijk geweldig, maar de vraagt blijft: Waar komt die informatie vandaan, en wie zegt dat de informatie voldoet aan de eisen? Het informatiebeheer is al ingewikkeld genoeg, en nu heeft de implementatie van de Omgevingswet er nog een flinke schep bovenop gedaan. Hoe krijgen we weer grip? En wie zijn 'we'? Er zijn talloze initiatieven; DUTO vanuit het Nationaal Archief, het Federatief Datastelsel vanuit Realisatie IBDS, RO Dataspaces vanuit Geonovum, maar burgers in de samenleving vinden er in toenemende mate zelf ook wat van. Uiteindelijk begint het bij het ontstaan van de informatie en het mechanisme om die te beheren: handen en voeten geven aan het principe van Archiving by design.

Circulair Informatiebeheer (Circular Information Management) is een generieke methodiek voor het beheren van informatie, waarin niet alleen (semi-)overheidsinstanties maar ook burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties een rol spelen. Het sluit één-op-één aan bij de doelen van de EU Digital Decade, het programma Digitale Overheid en de doelstellingen van diverse digitale wetten, waaronder: de (nieuwe) Archiefwet, de Wet open overheid, de Wet hergebruik overheidsinformatie en de Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer. We leggen de methodiek uit, geven de randvoorwaarden aan en lichten toe waarom de wereld van archivering en Omgevingswet in de praktijk soms zo heftig met elkaar botsen. MainFields gaat graag het gesprek aan over de wijze waarop we obstakels kunnen wegnemen en over hoe we elkaars werelden beter kunnen doorgronden, om zo samen tot duurzame oplossingen te komen.

Bastiaan Ligt, functioneel consultant & product specialist bij MainFields, laat zien hoe Circulair Informatiebeheer helpt bij duurzame informatiehuishouding in het omgevingsdomein. Aan de hand van praktijkvoorbeelden demonstreert hij hoe deze methodiek organisaties ondersteunt bij het beheren van informatie in lijn met wet- en regelgeving, en hoe verschillende partijen hierin kunnen samenwerken.

Tijdens de workshop presenteren Maaike en Koen de strategie rond actieve openbaarmaking. Ze gaan in op de uitdagingen van de Woo en waarom bewustwording over een open overheid belangrijk is. Een voorbeeld hiervan is de expositie Open Over Open, die in februari te zien was in het Haagse stadhuis.

Daarnaast gaan de sprekers in op een belangrijke randvoorwaarde voor de Woo: een goed georganiseerde informatiehuishouding. Slimme stappen helpen om overzicht te creëren, onder andere met behulp van de IRMA-referentiearchitectuur en de Informatieplattegrond, die inzicht geeft in de Haagse werkprocessen.

De workshop is interactief. Deelnemers worden uitgenodigd om mee te denken over vervolgstappen en praktijkvoorbeelden uit hun eigen organisaties te bespreken.

Maaike van Langelaan, Kwartiermaker Woo en Lead Open Data, en Koen Bakker, Lead Gegevensmanagement en Teammanager bij het Expertisecentrum Data & AI van de gemeente Den Haag, laten zien hoe deze strategie in de praktijk wordt gebracht en welke lessen hieruit te trekken zijn.

In deze praktische workshop leren deelnemers hoe zij een mappingdocument opstellen voor de digitale overbrenging van bouwdossiers naar een e-depot. We focussen specifiek op het ontsluiten van archieven en het gebruik van metadata volgens TMLO/MDTO-richtlijnen.

Aan de hand van een casus en gerichte vragen gaan deelnemers zelf aan de slag met het opstellen van een mappingdocument. Hoewel de workshop zich richt op bouwdossiers, zijn de methoden en inzichten ook toepasbaar op andere soorten archieven.

Deze hands-on sessie biedt concrete handvatten voor professionals die werken met digitale archieven binnen gemeenten, provincies en waterschappen.

Demy van Leusden, commercieel directeur bij Karmac, neemt deelnemers mee in de praktische kant van digitale overbrenging. In deze workshop leer je hoe je een mappingdocument opstelt voor het e-depot, met een focus op bouwdossiers en het gebruik van metadata volgens TMLO/MDTO.

Deze workshop gaat over hoe De Nederlandsche Bank (DNB) de procesarchitectuur als basis heeft gebruikt voor het vormgeven van de nieuwe selectielijst.

We gaan dieper in op het tot stand komen ervan, de samenwerking met business en het betrekken van de verschillende stakeholders in de organisatie.
De selectielijst is tot stand gekomen door een integrale aanpak, wat leidt tot een verhoogde uitvoerbaarheid en een breed gedragen resultaat.

Daarnaast behandelen we hoe je praktisch kunt omgaan met bewaartermijnen uit de selectielijst in relatie tot de AVG. Het privacybelang en het archiefbelang kunnen naast elkaar bestaan.
DNB heeft een praktische procedure opgesteld die de organisatie duidelijkheid en handelingsperspectief biedt.

In deze workshop laten Sjoerd Korsuize (Beleidsadviseur Informatiehuishouding) en Benji Huinder (Projectmanager), beiden werkzaam bij De Nederlandsche Bank, zien hoe DNB de procesarchitectuur als fundament heeft gebruikt voor het opstellen van een nieuwe, toekomstbestendige selectielijst. Ze delen hun integrale aanpak, waarbij de samenwerking met de business en het betrekken van stakeholders centraal stond.

Daarnaast gaan zij in op het praktisch toepassen van bewaartermijnen in relatie tot de AVG, en laten ze zien hoe privacy- en archiefbelang in balans kunnen worden gebracht. Aan de hand van een praktische procedure laat DNB zien hoe je organisaties duidelijkheid en handelingsperspectief biedt.

Nieuwe informatiewetten, zoals de Woo, de Omgevingswet en de Archiefwet, hebben impact op de hele organisatie – niet alleen op de informatiebeheerafdeling. Toch worden ze vaak gezien als een exclusieve verantwoordelijkheid van de IB-afdeling. Hoe voorkom je dat en zorg je ervoor dat de hele organisatie betrokken is?

In deze interactieve sessie onderzoeken we wie je binnen de organisatie moet betrekken bij de implementatie, welke stappen nodig zijn om aan de wetgeving te voldoen en hoe je draagvlak creëert. Samen verkennen we strategieën om deze wetten niet alleen te begrijpen, maar ook écht te laten landen in de organisatie.

Deze workshop is bedoeld voor iedereen die wil bijdragen aan het succesvol implementeren van nieuwe informatiewetgeving in de eigen organisatie. Verwacht praktische handvatten, inspirerende voorbeelden en ruimte voor uitwisseling. De workshop wordt gegeven door Denny Schouten, adviseur bij BECIS, en Patrick Pieterse, docent/trainer documentaire informatievoorziening, document- en recordmanagement, proces- en informatiemanagement bij BECIS. Zij delen hun kennis en ervaring op het snijvlak van informatiebeheer en organisatieontwikkeling.