Initiatieven
Initiatieven
Bij verschillende ministeries wordt aandacht besteed aan wat de digitalisering van de maatschappij voor ambtenaren kan betekenen. Ambtenaar 2.0 van LNV en Overheid 2.0 van BZK zijn er zo twee die op dit gebied flink bezig zijn.1 Zij hebben de ambitie om verbindingen te leggen tussen activiteiten die nu al bij verschil lende overheden plaatsvinden door bestaande en nieuwe initiatieven binnen de rijksoverheid te bundelen en te delen. Hierbij wordt natuurlijk gebruik gemaakt van de voorzieningen die kenmerkend zijn voor web 2.0. Voorzieningen die mensen op een nieuwe manier online laten samenwerken en informatie laten delen.
Voor de overheid betekent web 2.0 dat er nieuwe mogelijkheden komen voor interactie en samenwerking tussen ambtenaren, ambtenaren en burgers, en burgers onderling. Kansen om anders te werken: meer open en meer van buiten naar binnen. Maar dat roept ook vragen op. Hoe kan de overheid de mogelijkheden van web 2.0 gebruiken om op een omgevingsbewuste, interactieve en efficiënte manier te gaan werken? Wat betekent dit voor de werkwijze van de overheid als geheel en voor de positie van de individuele ambtenaar? En welke risico’s lopen we als de overheid het ‘open’ internet actief gaat gebruiken in haar werk?
Voor deze vraagstukken, meningsvorming en netwerkvorming over web 2.0 en de mogelijkheden voor de overheid en haar ambtenaren zijn de volgende sites ingericht:
- www.ambtenaar20.nl (weblog en startpagina);
- http://ambtenaar20.ning.com (netwerken).
Het netwerk Ambtenaar 2.02 is hierbij het platform met een groeiend aantal mensen dat meningen, ideeën en voorbeelden uitwisselt over het verbeteren van de overheid met de mogelijk heden van web 2.0.
Daarnaast heeft Davied van Berlo (early adapter) als een van de trekkers van het thema ‘Ambtenaar 2.0’ onlangs een boek gepubliceerd met nieuwe ideeën en praktische tips om te werken in overheid 2.0.3 Het boek beschrijft uitgebreid, helder en vrij compleet wat web 2.0 is, wat het betekent voor de samenleving, de overheid, de relatie tussen burger en overheid en natuurlijk de ambtenaar zelf.
Er is zelfs een paragraaf gewijd aan de problematiek van informatiebeveiliging en archivering, met de aantekening dat nog niet duidelijk is hoe dat binnen de mogelijkheden van web 2.0 te organiseren is. Daar ligt voor ons, informatiespecialisten, een uitdaging.
Over de essentie van het boek zegt Davied zelf het volgende:
“Als dit boek iets probeert duidelijk te maken dan is het dat de samenleving zeer sterk in verandering is. Een van die veranderingen betreft digitalisering, internet en web 2.0. Op elk vlak is die verandering merkbaar, van de entertainmentsector tot de auto industrie, van de zorg tot de politiek, et cetera.”
“De technologische ontwikkeling, maar ook de nieuwe concepten die daardoor mogelijk worden gemaakt, gaan steeds sneller. Er wordt al gesproken over web 3.0, waardoor een nog vollediger beeld van onze online identiteit ontstaat. Maar ook door mobiele technologie en GPS wordt ons bestaan steeds meer geïntegreerd met internet. De mogelijkheden om onafhankelijk van tijd en plaats kennis te verzamelen en samen te werken worden alleen maar groter. En elk jaar zullen er dan ook nieuwe concepten worden verzonnen om daar invulling aan te geven. Nieuwe werelden om te ontdekken.”
“De uitdaging zal er de komende jaren vooral in zitten om de samenleving bij te houden in die veranderingen en te voldoen aan de verwachtingen van burgers. Die zien namelijk wat de mogelijkheden zijn en hoe bedrijven die mogelijkheden gebruiken om hun klanten nauwer te betrekken bij waar ze mee bezig zijn. Dat verwachten ze van hun overheid ook. De wensen van burgers ver anderen mee met de mogelijkheden. Niet alleen als het gaat om dienstverlening vanuit de overheid, maar ook in hoe men invloed kan hebben op de werkzaamheden die de overheid voor hen aan het uitvoeren is.”
2.0 Trend of hype?
Even googlen op het internet en je merkt al snel wat web 2.0 teweegbrengt. Om er maar een paar te noemen: Lunch 2.0, Bibliotheek 2.0, Inspiratie 2.0, Project 2.0, Sales 2.0, Medewerker 2.0, Erfgoed 2.0, Cultuur 2.0, Hersengymnastiek 2.0, Health 2.0, Politiek 2.0. Zo kan ik nog een hele tijd doorgaan. Je bent schijnbaar niet ‘in’ of hoort er niet bij als je niet zichtbaar een connectie hebt met web 2.0.
De term web 2.0 doet al vanaf 2004 van zich spreken, dus kunnen we wel spreken van een trend, zeker waar het gaat om het gebruik van ‘2.0’. Maar of de genoemde sites het delen van informatie via een intuïtieve en aantrekkelijke manier mogelijk maken – wat de essentie van een web 2.0-site is – weet ik nog niet zo net. Ook zie ik dat de belangstelling voor de eerder genoemde site Overheid 2.04 tanende is (gezien de laatste update van december 2008 en twintig leden).
Is het dan toch een verschijnsel dat tijdelijk bovenmatige aandacht krijgt en daardoor belangrijker lijkt dan het in werkelijkheid is? Het lijkt er wel een beetje op, is mijn indruk nu.
Dat maakt overigens niet dat we onze ‘ambtelijke’ ogen moeten sluiten voor de mogelijkheden van het net. Immers de nieuwe generatie ambtenaren en burgers groeit er nu mee op. Internet heeft een vanzelfsprekende plek in hun denken en handelen. Daar moeten we nu al op anticiperen.
1 Visiedocument ‘Overheid 2.0 en Ambtenaar 2.0’.
2 Ambtenaar 2.0 netwerk, http://ambtenaar20.ning.com/
3 Het boek is gratis te downloaden via http://boekambtenaar20.wetpaint.com/
4 overheid20.wetpaint.com/
