Tekst André Plat
André Plat is redactielid Od
Technologie heeft ons in haar greep. Grote techbedrijven hebben het voor het zeggen. In het boek De tech coup geeft Marietje Schaake ongelooflijk veel, ja, bijna uitputtend veel voorbeelden. Ook presenteert ze een visie om aan de zeggenschap van techbedrijven iets te doen, maar dat was in het boek nog wel even zoeken.
De visie om techreuzen aan te pakken komt er kort gezegd op neer dat we kritischer moeten zijn op wat en hoe we als overheid investeren in IT en beter moeten kijken welke diensten we afnemen van techreuzen. De overheid als opdrachtgever zou kritischer moeten zijn, democratische waarden moeten bevorderen en toezicht moeten organiseren. En meer dan nu het geval is, de IT-infrastructuur voor haar rekening moeten nemen. Die les wordt maar nauwelijks getrokken. Snap ik ook wel weer: want rapporten van het Adviescollege ICT-toetsing betogen hoge terughoudendheid hierop.
Handvatten uit Azië en Rusland
De samenwerking tussen de Europese Unie (EU) en de Verenigde Staten wordt als cruciaal gezien. Mijn observatie is dat geleide economieën als Azië en Rusland, hoewel geen vrijheid van informatie, wel bescherming bieden tegen de ongebreidelde verdienmodellen van de tech-industrie. Dat Schaake dat perspectief nauwelijks uitwerkt is vanuit westers perspectief goed te begrijpen. Toch zou een overzicht van tech-infrastructuren van overheden uit die regio’s ons mogelijk handvatten kunnen geven om de macht te beteugelen. Het boek mist daarop ook een financiële analyse.
Het grootste gevaar van de vrije markt en vrijheid van informatie is volgens Schaake de ondermijning van onze democratische waarden. De politiek zou hier veel krachtiger op moeten acteren. Er worden in het boek enkele voorbeelden gegeven waarin EU-landen samen in staat zijn om techreuzen te beïnvloeden.
