‘Bovendien wordt het onafhankelijk toezicht op naleving van de Archiefwet, en daarmee de kwaliteit van de informatiehuishouding, door de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed versterkt door diens capaciteit aanzienlijk uit te breiden.’ Het is een zinnetje op pagina 23 van de kabinetsreactie van januari 2021 op het rapport van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK). Alleen door een stevige slag te maken kon een herhaling op dit punt voorkomen worden. En dus moest naar het oordeel van het kabinet het toezicht op de informatiehuishouding versterkt worden.
Achter een enkel zinnetje in een Kamerbrief kan een hele wereld schuilgaan. Een niet zo sexy onderwerp komt in de picture te staan. Honderden miljoenen worden er voor vrijgemaakt. Een gigantisch proces van sturing en projectplannen wordt opgetuigd. De capaciteit van de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed wordt aanzienlijk uitgebreid. Dit artikel zoomt hierop in. Hoe ziet zo’n versterking er uit en wat gaat het betekenen voor het toezicht en uiteindelijk, de belangrijkste vraag, gaat de burger er wat van merken en gaan we geen toeslagenaffaires meer meemaken?
Open op Orde
In bovengenoemde brief werd een pakket maatregelen aangekondigd om de informatiehuishouding bij het rijk aan te pakken. Dit liep via een tweetrapsraket. In april 2021 werd het generieke actieprogramma Open op Orde naar de Tweede Kamer gestuurd en in juli volgden de afzonderlijke plannen van de rijksorganisaties. Het totale programma zal een looptijd hebben tot om en nabij 2026 en wordt ondersteund door een pakket van zo’n kleine 800 miljoen euro. In 2026 – of mogelijk al eerder – zal de vraag op tafel komen of die informatiehuishouding nu echt zichtbaar verbeterd is. Monitoring is daarom een belangrijk onderdeel van dit programma. De eerste nulmeting is inmiddels verricht. Om de interne verantwoording verder vorm te geven zullen de verantwoordingsprocessen binnen al die organisaties beter op orde moeten komen. Via een aangescherpte planning and control-cyclus kan daadwerkelijk grip verkregen worden op de informatiehuishouding.
*Deze tekst is het eerste deel van een artikel uit Od 20: Toezicht houden met toekomst. Lees hier verder
