Het uitsterven van de informatieanalfabeet

Van kleitabletten tot enen en nullen
Informatie is de het geven van betekenis aan gegevens. Dit gebeurt al sinds het bestaand van de mens en is dus niet nieuw. Toen er nog mammoeten over de aarde liepen, was het als jager erg belangrijk om te weten waar en wanneer je de mammoet kon vinden. Deze informatie was van vitaal belang en werd van vader op zoon doorverteld. Al snel bleek dit niet het beste medium te zijn en begon men te hakken in kleitabletten.

Van kleitabletten tot enen en nullen
Informatie is de het geven van betekenis aan gegevens. Dit gebeurt al sinds het bestaand van de mens en is dus niet nieuw. Toen er nog mammoeten over de aarde liepen, was het als jager erg belangrijk om te weten waar en wanneer je de mammoet kon vinden. Deze informatie was van vitaal belang en werd van vader op zoon doorverteld. Al snel bleek dit niet het beste medium te zijn en begon men te hakken in kleitabletten.

Conventionele versus moderne informatiehuishouding

Het kleitablet kende een aantal grote voordelen. Het was lang houdbaar en het verlies van informatie was vele malen minder. Helaas kende het kleitablet ook een aantal nadelen. Het was zwaar en dus moeilijk over te dragen. Ergens kort daarna deed de eerste versie van het papier zijn intrede. Papier was revolutionair, relatief goedkoop, licht van gewicht en zou nog vele ontwikkelingen en verbeterde versies krijgen. Enkele ontwikkelingen van papier zijn papyrus, boekrollen en de boekdrukkunst. Iets minder lang geleden werden de typemachine, de kopieermachine en de pc uitgevonden om het papier een nieuwe fase in te leiden.
Maar sinds de komst van het internet zijn we een heel nieuw tijdperk ingegaan. Voor het uitwisselen van informatie gebruiken we steeds minder papier, we gaan van centraal organiseren naar decentraal organiseren en van specialisme naar basisvaardigheden. En dat laatste is wellicht de meest langdurige stap.

Informatiebeheer als basisvaardigheid
Bij de papieren huishouding was je als gebruiker van informatie afhankelijk van een centrale afdeling. Hierin zaten medewerkers met specialistische kennis en opleidingen. Zij bedachten hoe de informatie het beste gestructureerd en gearchiveerd kon worden. Wanneer je informatie zocht, kon je terecht bij deze afdeling en wisten zij je te vertellen wat je precies zocht en hoe de documenten het beste gelezen konden worden. In de digitale huishouding is dit 180 graden gedraaid. Gebruikers van informatie bepalen zelf wat belangrijk is en wat een prettige structuur is om informatie terug te vinden. Informatie is decentraal over de hele wereld opgeslagen en wordt situationeel bepaald.
Informatiebeheer wordt steeds meer een competentie die mensen als basisvaardigheid gaan ontwikkelen. Deze ontwikkeling is goed te vergelijken met het kunnen lezen en schrijven. In het begin kon alleen de elite zelf lezen en schrijven. Later was er altijd wel een specialist in het dorp en inmiddels kan nagenoeg iedereen in Nederland zelf lezen en schrijven. Zo zal het uiteindelijk ook gaan met de processen ronden om het beheren van informatie.

Medewerkers van de toekomst

Conclusie
De medewerkers van de gemeente, maar ook van andere organisaties, zullen gestaag veranderen. Langzaam maar zeker zullen de medewerkers die zelf geen informatiebeheer kunnen uitvoeren, de organisatie verlaten en komen er medewerkers die dit als basisvaardigheid meenemen. Geleerd op school, van vrienden of zelf via het internet. Na 2020 zal een groot percentage van de medewerkers deze manier van werken normaal vinden. Er bestaat geen centrale afdeling DIV of Informatievoorziening, dat deden ze vroeger. En de medewerker die zelf geen informatie kan beheren, de informatieanalfabeet… is langzaam aan het uitsterven.

peter@moodie.nl, Peter Moen is oprichter van zaaksysteem.nl.