Tekst Edwin Driessen
Als redacteur van Od heb je soms het genoegen om als één van de eersten kennis te maken met nieuwe publicaties in het vakgebied. Dit keer gaat het om de uitgave Trefwoorden voor de informatieprofessional, van actieve openbaarmaking tot zorg voor archiefbescheiden. Zoals de titel aangeeft, is het een opsomming en duiding van trefwoorden. Het zoveelste plichtmatige ABC’tje?
Trefwoorden voor de informatieprofessional is een uitgave van het Kennisnetwerk Informatie en Archief (KIA) en bedoeld voor iedereen die zich met de informatiehuishouding van overheden en de archieffunctie bezighoudt. Het naslagwerk heeft als doelstelling een bijdrage te leveren aan eenduidig taalgebruik onder informatieprofessionals. Zowaar geen sinecure, want pas wanneer we elkaar goed snappen zetten we effectieve stappen. De auteur van deze publicatie, Rob Kramer (zie interview p. 21, red.), heeft zich in deze publicatie beperkt tot de trefwoorden die regelmatig in de praktijk voorkomen. Het gaat daarbij om vaktechnische begrippen, wettelijke voorschriften, normen en standaarden. De trefwoorden worden op hoofdlijnen beschreven, in samenhang met andere begrippen en wetgeving. Uiteraard is de inhoud in de snel veranderende wereld van de informatieprofessional niet statisch. Derhalve zal KIA de taak op zich nemen de inhoud aan te passen indien nodig. Dit is essentieel want zodra de inhoud niet meer juist is daalt de waarde van het naslagwerk.
Opbouw
De opbouw van het naslagwerk is simpel en praktisch. Na een korte inleiding volgt de leeswijzer die wordt afgesloten met een legenda. Daarna volgt de alfabetische opsomming van begrippen uit de archivistiek en trefwoorden. De trefwoorden zijn achter in het naslagwerk opgenomen in een alfabetische index met paginaverwijzing. Het naslagwerk eindigt met voetnoten. De waarde van een naslagwerk staat of valt bij zijn compleetheid en accuraatheid. Maar dit is niet de enige factor. Andere belangrijke factoren die bijdragen aan de kwaliteit van een naslagwerk zijn lay-out, taalgebruik, compleetheid en praktische toepasbaarheid. Met andere woorden: hoe gemakkelijk wordt het mij als lezer gemaakt de informatie te vinden en tot me te nemen?
De lay-out ziet er netjes en verzorgd uit. De trefwoorden vallen voldoende op, belangrijke context krijgt extra aandacht door omlijning en onder aan ieder trefwoord zijn relevante linkjes en verwijzingen naar andere trefwoorden en wet- en regelgeving toegevoegd. Met name dit laatste vind ik duidelijk van toegevoegde waarde voor deze publicatie. Ook is op de rechterzijkant van iedere oneven pagina verticaal de letter van het alfabet afgedrukt en weet de lezer door middel van de dikgedrukte letter waar hij of zij zit.
Hoewel de materie niet bij iedereen de harten sneller doet kloppen, heeft de auteur er voor gewaakt dat de inhoud niet te veel vakjargon bevat of te technisch is geworden. Dat maakt de leesbaarheid en dus ook de inhoud geschikt voor een breder publiek. Je hoeft geen professor doctorandus in de informatiewetenschappen te zijn om het te kunnen lezen en te begrijpen. Doordat de uitgave ook online verschijnt, kan hij zowel in hardcopy als digitaal door het naslagwerk lopen. Zo worden begrippen bijvoorbeeld voorzien van relevante trefwoorden waarnaar je kunt doorlinken. Het gevaar van een e-publicatie is en blijft het risico dat toegevoegde linkjes op den duur niet (meer) werken.
Het naslagwerk stipt een heel palet van onderwerpen aan die in het vakgebied voorbijkomen. Zo krijgt bijvoorbeeld Open Overheid ruime aandacht, worden diverse handreikingen toegelicht, worden wet- en regelgeving niet vergeten en leert de index ons dat opvallend veel referentie-architecturen afgekort tot een vrouwennaam leiden (ROSA, PETRA, NORA, WILMA, ZIRA, VERA). Opvallend genoeg wordt er in het naslagwerk geen aandacht geschonken aan algoritmes en artificial intelligence.
Handzaam
Dit naslagwerk biedt houvast en geeft inzicht aan eenieder die werkzaam is of gaat werken in de wereld van de informatie, ongeacht kennisniveau. Het naslagwerk is handzaam, biedt meerdere ingangen, is nagenoeg compleet en is voor een brede doelgroep toegankelijk. En hoewel in alfabetische vorm is het zeker geen ABC’tje.
