Eind 2021 trad Arre Zuurmond aan als regeringscommissaris Informatiehuishouding. Tot zijn genoegen zag hij dat er al flink wat werk was verricht om de informatiehuishouding van de rijksoverheid te verbeteren. ‘Die informatiehuishouding was jarenlang verwaarloosd,’ zegt hij. ‘Dat had onder andere te maken met een misplaatst techno-optimisme en een explosie aan informatiebronnen en informatiesystemen. Het is goed dat daar nu verandering in komt.’
Met verandering refereert Arre Zuurmond aan het programma Open op Orde. Met dat programma wil de rijksoverheid haar informatiehuishouding verbeteren en transparanter maken. Centraal in Open op Orde staan vier sporen, legt hij uit. ‘Het eerste is: Informatieprofessionals. Daarvan zijn er zowel kwantitatief als ook kwalitatief te weinig. Naast een breed wervingsspoor, dat redelijk succesvol verloopt, is er aandacht voor kennisontwikkeling, en het bijeenbrengen van de verschillende professionele kennisdomeinen, zoals ict, informatie, archivering, ontwerp, privacy, beveiliging, openbaarheid. Er is een goede samenwerking ontstaan met de wetenschappelijke en onderwijswereld.’
Het tweede spoor is Systemen. Zuurmond: ‘Er is de laatste 20 jaar een veelheid aan systemen bijgekomen die informatie vasthouden. Denk bijvoorbeeld aan de vele websites, de enorme bergen aan e-mails, maar ook social media-uitingen, WhatsApp-berichten… Open op Orde heeft middelen ontwikkeld om al deze bronnen ook qua informatiehuishouding vast te houden.’
Het derde spoor, aldus Zuurmond, is architectuur: ‘Er is veel geschreven en gedacht over Architectuur, maar de sturende en heilzame werking daarvan is achtergebleven bij de resultaten. We zetten in op een praktischer aanpak van architectuur, maar vooral ook op een meer conceptueel goed ingerichte onderverdeling van soorten werkprocessen bij de overheid. Het idee is dat de architectuur tot nu toe te generiek was, waardoor te weinig sturing optrad. Door in zes archetypes te werken, en per archetype een architectuur te maken, willen we het ontwikkelpad concreter maken.’ En als laatste spoor: sturing. Zuurmond: ‘We hebben een Wet informatiebepalingen overheid in ontwikkeling. Onze constatering is dat er te weinig duidelijk is welke rechten burgers hebben, en welke normen er dan gelden voor overheidsorganisaties.’
*Dit is het eerste deel van een artikel uit Od 23: In het hart van beleid. Lees hier verder
Beeld: Jurgen Huiskes
