Het programma Archief 2020 leverde in het rapport Op weg naar 2020 en verder; het verhaal van de archieffunctie drie horizons op, te weten:
- Passieve papieren openbaarheid
- Het hybride archief
- Goudmijn van de informatiesamenleving
In zijn voorwoord schreef Algemene Rijksarchivaris Marens Engelhard: ‘De idee is dat we ons bewegen naar horizon twee in 2020 en daarachter gloort horizon drie in 2025. Bij eerste gesprek ken met vakgenoten en anderen bleek dat velen denken dat 2025 al om de hoek ligt, terwijl anderen menen dat het langer zal duren. Met andere woorden: perceptie van tijd en tempo verschilt. Dat is niet het enige verschil. Sommige lezers vinden misschien dat essentiële factoren onder of overbelicht zijn. De menselijke factor, de rol van erfgoed, beleving, emotie. Laat het horen! Het doel van deze scenario’s is niet de toekomst te voor spellen, maar een mogelijke toekomst te verkennen en te verrijken. Discussie over de scenario’s is productief, want zet aan tot denken. En denken zet aan tot actie.’ Aan het einde van de publicatie worden voor de archivaris en informaticus, gespecialiseerd in duurzame digitale opslag en toegankelijkheid, drie rollen beschreven: a) specialist technologie, b) hoeder van transparantie en openbaarheid en c) informatiecurator.
In De informatiehuishouding van het Rijk in 2030 worden vier concepten aangereikt:
1. Datacampus …
2. De hal der beleidslijnen 3. … van buitengewone vraagstukken
4. Contactpunt (…) openheid
En in dezelfde publicatie is een deel opgenomen over hoe daar te komen, onder de titel Roadmap en paden. Denk daarbij aan: sturen vanuit visie, competentieontwikkeling, aansluiten bij leefwereld, experimenteren en leren en itereren. Maar hoever zijn we daar nu mee? Wat doen branche en beroepsverenigingen hier nu mee? Denk daarbij aan KNVI, KVAN/BRAIN, IMG/VIAG. En waar vinden de gesprekken plaats over de grotere thema’s en tussen wie dan? Op KIA of het Breednetwerk of …Bij de koffie en op het werk gaat het er zeker over. Gepassioneerde vakmensen zijn, hoe gefragmenteerd ook, bezig om de vraagstukken van vandaag en morgen tot een goed einde te brengen. Wat ons zou helpen, is een regering die ook in crisistijd transparant is over rapportages en achtergronden, over algoritmes en beslispunten. En als bestuurders om moverende redenen tegengestelde beslissingen nemen (crisis, dus members only), laten wij dan als informatieprofessionals zorgen dat die brokken informatie goed beheerd worden en waar mogelijk een appel doen op (her)gebruik, bruikbaarheid en openbaarheid.
André Plat is redactielid Od
