Het eDepot. Een woord dat niet meer valt weg te denken uit ons vocabulaire. Als je het intypt in een willekeurige zoekmachine, verwelkomt de ene na de andere website van een archiefinstelling je met definities, aansluitingseisen en een incidentele blijk van teleurstelling over het terugtrekken van de minister uit de gemeenschappelijke regelingen van de RHC’s. Tegelijkertijd blijft het een term die veel vragen oproept. Gaat het alleen om digitale opslag? Hoe verhoudt het eDepot zich tot ontwikkelingen als Common Ground? Waarom zou je informatie daarheen willen brengen?
Terechte vragen. Maar wacht… Voordat u overgaat tot het geven van antwoorden, zet voor een moment enkele stappen achteruit om te reflecteren op hoe het allemaal begon. Inderdaad, als gevolg van de digitalisering moest er een passende oplossing komen om bestanden en data duurzaam op te slaan en toegankelijk te maken. In navolging van het eerste functioneel ontwerp van het Nationaal Archief voor een digitaal depot volgden vele experimenten met aansluitingstrajecten in de regio, informatiesessies voor archiefvormers over eDepots en zelfs een marktverkenning. Ondanks de toegenomen informatievoorziening geeft menig archiefvormer aan niet goed te weten wat het eDepot hen oplevert. Ze investeren in de ontwikkeling ervan, maar ergens voelt dat digitale depot meer als een hoge hoed waar hun informatie in verdwijnt. En het is afwachten hoe deze weer aan hen teruggeleverd wordt voor (her)gebruik.
Goed, tot zover de terugblik. Wat hebben de signalen vanuit archiefvormers teweeggebracht en waar kunnen we naar uitkijken? Ambities. Archiefinstellingen lijken een steviger rol te willen bij het realiseren van duurzame toegankelijkheid. Uiteraard met oog voor de diverse behoeften van gebruikers. Zo zet de KVAN in op het positioneren van de archiefinstelling als verdeelstation voor alle vormen van informatie. En werkt het RAZU aan de bouw van een eDepot gebaseerd op de informatiekundige visie Common Ground. Dit in een poging om opslag en gebruik van elkaar te splitsen en met het toepassen van standaarden interoperabiliteit te bevorderen. Maar we zien ook dat er vanuit het Netwerk Digitaal Erfgoed gewerkt wordt aan architectuur voor dienstenplatforms. Informatie die toegankelijk gemaakt is, is namelijk niet altijd bruikbaar voor erfgoedconsumenten. Met deze architectuur worden onder andere archiefinstellingen – als bronhouder van erfgoed – in staat gesteld hun rol als dienstverlener beter in te vullen. Daar staan we, ruim 20 jaar na het eerste functioneel ontwerp voor een digitale depot. Wat vindt u? Vooruitgang, stilstand of…? Laat u meenemen in de reflecties van vakgenoten en vel uw oordeel.
*Deze editorial verscheen oorspronkelijk in Od 34: KIA Thematiendaagse eDepot
Beeld: Pexels
