Nepnieuws, een term die sinds enkele jaren de gemoederen flink bezighoudt. Complotdenkers beschuldigen de mainstream media ervan, omdat ze een verlengstuk van een kwaadaardige elite zouden zijn. Met bronnenonderzoek en fact checks ontmaskeren en verwijten mainstream media op hun beurt complotdenkers van het gretig verspreiden van onbewezen theorieën op sociale media? Wat is het effect van dat nepnieuws op de manier waarop we samenleven? En nog belangrijker, hoe kunnen we de feiten van fabels onderscheiden en elkaar overtuigen van de waarheid? In Achter het nepnieuws neemt journalist en informatieprofessional Vincent Janssen je in een serie van zes artikelen mee in zijn onderdompeling in de nepnieuwsfuik.
Op een gevatte en persoonlijke wijze doet Janssen uit de doeken hoe een vrijwillige overgave aan een door algoritmes gedomineerd mediadieet over chemtrails, soja en corona tot hevige discussies met vrienden en familie leidt. Maar zoals het een goede schrijver betaamt, begint ook Janssen met een omschrijving van de term nepnieuws. Zo merkt hij op dat de motivatie van de nieuwsverspreider een belangrijke rol speelt. Wordt er willens en wetens gelogen (desinformatie) of gaat het om een “per ongelukje” (misinformatie)?
Achterhouden
Dat blijkt nog niet zo makkelijk te achterhalen, maar het heeft wel grote gevolgen voor de nieuwsconsument vanwege de enorme aantrekkingskracht. Na een jaar lang aan nepnieuws te zijn blootgesteld, betrapt ook Janssen zichzelf erop dat hij “gefactcheckt” nieuws in twijfel begint te trekken. Wat als ze iets voor me achterhouden?
*Dit is het eerste deel van een artikel van Migiza Victoriashoop uit Od 25: Systemen in beeld. Lees hier verder
