Acquisitie van archieven

Zelf archiverende instellingen (gemeenten) kunnen zich de vraag stellen of, hoe en onder welke voorwaarden ze particuliere archieven acquireren of afstoten. Voor deze en ook voor instellingen die deelnemen in een gemeenschappelijke regeling is de publicatie relevant. Want als aandeelhouder, dan wel bestuurder valt er wat te wensen of te beheersen als het gaat over collectievorming van de archiefdienst als onderdeel van de collectie Nederland. Per slot van rekening: wie betaalt, die bepaalt, toch?

Zelf archiverende instellingen (gemeenten) kunnen zich de vraag stellen of, hoe en onder welke voorwaarden ze particuliere archieven acquireren of afstoten. Voor deze en ook voor instellingen die deelnemen in een gemeenschappelijke regeling is de publicatie relevant. Want als aandeelhouder, dan wel bestuurder valt er wat te wensen of te beheersen als het gaat over collectievorming van de archiefdienst als onderdeel van de collectie Nederland. Per slot van rekening: wie betaalt, die bepaalt, toch?
De redactie pleit ervoor om particuliere archieven in ons archiefbestel te blijven omgeven met de zorg die hierbij past en te behoeden voor economische bedreiging. Opgeroepen wordt tot het maken van keuzes, het tonen van durf en een grotere mate van samenwerking.

Collectie Nederland
Het jaarboek bestaat uit 3 katernen:

1. Maatschappij en particulier archief
2. Digitaal particulier archief
3. Archiefvormer en particulier archief

Hoewel de publicatie over particuliere archieven handelt, bevat de publicatie ook waardevolle doorkijkjes naar interculturele gegevens en verhoudingen tussen overheid, bedrijfsarchieven en particuliere collecties op weg naar de Collectie Nederland. De musea kwamen daar onlangs mee in het nieuws, voor archieven lijkt dit nog een idee.

De artikelen zijn van behoorlijk niveau en bevatten veelal voetnoten, enkele grafieken en een enkele zwartwit foto. De artikelen op zichzelf lezen vlot weg en de selectie en clustering van de redactie is goed gekozen. Echter als boekwerkje in het geheel was het voor mij bijna niet om door te komen. Het thema is belangrijk voor de Collectie Nederland, echter de urgentie en belangstelling hiervoor onder collega’s bij dynamische overheidsarchieven lijkt mij beperkt. Voor particuliere archiefbeheerders daarentegen een must read, maar daar zou een leesaanwijzing dan wel een nuttige wenk zijn. Wellicht iets voor op de website van de Stichting Archief Publicaties (KVAN), hoewel die niet uitmunt van de interactiviteit.

Het jaarboek 12 vraagt wel om concrete toepassing. Hiervoor worden in de artikelen echter voldoende handvatten, onderzoeksgegevens en checklijsten gegeven.

Of er ook een digitale uitgave beschikbaar is, is mij onbekend; maar in 2013 is e-pub voor een dergelijk informatief product wat mij betreft wel een vereiste. Voor mij persoonlijk is het jammer dat er geen e-book lijkt te zijn. Ik neem al een tijdje geen papier meer aan en thuis ontbreekt inmiddels de ruimte en zin om dergelijke boekwerken nog een plek te geven. Op kantoren is het ook steeds vaker niet meer gewenst een dergelijk boekwerk op te slaan in een kast.

Tot slot
Er zijn twee adverteerders, Picturea en de Hogeschool Van Amsterdam/Archiefschool. Een dankzegging hiervoor vanuit het vakgebied is op zijn plaats. Het is een must read voor zelfarchiverende en beherende overheidsinstellingen. Hulde en dank dus voor deze publicatie.

aplat@hermes-am.nl, André Plat is redactielid Od.

* Stichting Archiefpublicaties, Particuliere archieven – Fundamenten in beweging, jaarboek 12, SAP, april 2013.