Waarschijnlijk was je verbaasd toen deze gecombineerde AB/Od op de mat viel. Statistisch gezien ontving de helft van alle AB-lezers het blad met de Od-cover naar boven. Geen paniek. Gewoon omdraaien! Over het hoe en waarom van deze gezamenlijke uitgave heeft mijn collegahoofdredacteur van het AB hiernaast al een uiteenzetting gegeven.
Waarschijnlijk was je verbaasd toen deze gecombineerde AB/Od op de mat viel. Statistisch gezien ontving de helft van alle AB-lezers het blad met de Od-cover naar boven. Geen paniek. Gewoon omdraaien! Over het hoe en waarom van deze gezamenlijke uitgave heeft mijn collegahoofdredacteur van het AB hiernaast al een uiteenzetting gegeven.
Als hoofdredacteur van Od richt ik me graag eens rechtstreeks tot de AB-lezers (waarvan ik er zelf ook een ben). Zoals we inmiddels wel weten zijn de traditionele vakdisciplines DIV, archief en ICT aan het samensmelten tot één nieuw vak dat ik hier nog maar even niet van een etiket voorzie om te voorkomen dat we het gaan hebben over het etiket. Daarnaast zijn er nog wat gezamenlijke juridische en bedrijfseconomische vraagstukken en zo ontstaat een broeiende melting pot.
De technologie heeft de werelden van de DIV’er en de archivaris grondig op zijn kop gezet. Alle vertrouwde en voorspelbare werkzaamheden en verantwoordelijkheden zijn anders. Zaken als duurzaamheid, eigendom, toegankelijk heid en beheer van data hebben gemeen dat het actuele thema’s zijn, die aangejaagd worden door technologie en complexe juridische vragen (privacy, openbaarheid, auteursrecht) oproepen.
Met erkenning van de bijzondere taken van de archivaris (particuliere archieven en collecties, erfgoed) zoom ik in op waar beide werelden elkaar ontmoeten: de overheidsadministratie. De piketpaaltjes tussen DIV en archief zijn inmiddels weg of worden in rap tempo opgeruimd. In de analoge tijd waren de disciplines complementair. Nu beide disciplines zoals we ze kennen verdwijnen, ontstaan er nieuwe terreinen waarbij grenzen vervagen. De archivaris maakt zich steeds meer zorgen om de (al dan niet automatisch verlopende) registratie van ‘bescheiden’ (metadatering), vanuit de zorg: past dit in mijn e-depot en hoe zit het met beschikbaarstelling? De DIV’er maakt zich zorgen over zaken als: hoe weersta ik de bestuurlijke druk om alle informatie onder te brengen in systemen die 24/7 benaderbaar zijn, maar zonder fatsoenlijke methoden van toegankelijkheid en kwaliteitsbewaking? DIV’er en archivaris maken zich samen zorgen over de toekomst (duurzaamheid) van informatie en het voortbestaan van zichzelf als soort.
De ontwikkeling en adoptie van ICT heeft ertoe geleid dat degenen die informatie maken, gebruiken, bewerken en opslaan een groot deel van de verantwoordelijkheid voor archivering en toegankelijkheid op hun bordje hebben gekregen. Bovendien is de hoeveelheid informatie ook nog eens enorm toegenomen, en dat gaat zo door. Dus wat doe je dan? Je maakt het leefbaar voor jezelf en past methoden toe die je al jaren op je eigen pc thuis hanteert.
Indien we dezelfde eisen die we van oudsher toepassen op fysiek archief willen handhaven in het digitale tijdperk, ontstaat chaos: technisch, organisatorisch en cultureel. Dus moeten we nieuwe manieren bedenken om de informatie blijvend toegankelijk te maken.
Dit kunnen we op verschillende manieren doen: we kunnen vanuit onze eigen werelden een totaaloplossing bedenken die we vervolgens gaan opdringen aan anderen, maar dat is niet slim. Slimmer is het elkaars competenties op waarde te schatten en te benutten. En zo kom ik tot mijn oproep. DIV’ers en archivarissen aller windstreken verenigt u! Pak samen de uitdagingen op die je individueel sowieso niet aankunt. Laat je niet langer links en rechts inhalen door de technologie, maar incorporeer deze in je gezamenlijke oplossingen.
Samenwerken begint bij elkaar begrijpen en waarderen en het spreken van een gemeenschappelijke taal. De combinatie- uitgave van deze AB/Od kan daarbij helpen.
Als iemand die met zijn ene been in de DIV-wereld en met zijn andere been in de archiefwereld staat vind ik het tijd om serieus na te denken over samensmelting. Mijn collega van het AB is het daar van harte mee eens. Jullie toch ook?.
Gertjan.degraaf@dino4.nl, Gert-Jan de Graaf hoofdredacteur Od.
