Bijna de helft van de gemeenten, provincies en waterschappen werpt onnodige drempels op bij de toegang tot overheidsinformatie. Dat blijkt uit onderzoek van de Stichting Samenwerking Passieve Openbaarmaking Overheidsinformatie Nederland (SPOON), dat de websites van alle 375 decentrale overheden bekeek.
Het is bij deze lagere overheden niet mogelijk een Woo-verzoek digitaal in te dienen, of alleen na een vragenlijst in te vullen of in te loggen met DigiD. Dat is in strijd met de Wet open overheid (Woo).
Bij 54 gemeenten, de provincie Gelderland en 4 van de 21 waterschappen is het niet mogelijk om digitaal een Woo-verzoek in te dienen, terwijl alle overheden sinds de invoering van de Woo verplicht zijn om deze optie aan te bieden. Dit komt samen neer op zo’n 16 procent van de lagere overheden die dus niet aan de wet voldoen. Bij deze overheden kan je nog steeds alleen per post met je verzoek terecht.
In bijna 30 procent van de gemeenten, provincies en waterschappen kun je wel digitaal je verzoek indienen, maar dan alleen via een online formulier met een verplichte DigiD inlog. Het verplichten om in te loggen met DigiD is volgens de wetgever ‘niet proportioneel’ omdat je daarvoor een DigiD-account moet hebben. De Woo is ook bedoeld voor mensen zonder DigiD of woonplaats in Nederland.
Zowel een kwart van de gemeenten als een kwart van de provincies biedt de mogelijkheid om zonder DigiD een Woo-verzoek via een online formulier in te dienen. Bij de waterschappen kiest bijna de helft voor zo’n formulier. Bij de overige 30 procent van de lokale overheden is het mogelijk om direct via e-mail een Woo-verzoek in te dienen.
Een andere vernieuwing sinds de Woo die overheidsinformatie toegankelijker moet maken is de verplichte aanwijzing van een Woo-contactpersoon. De Woo-contactpersoon moet vragen kunnen beantwoorden over de beschikbaarheid van publieke informatie. Dit komt nog moeizaam op gang, zo blijkt. Slechts 1 op de 5 onderzochte lagere overheden maakt het mogelijk om direct contact op te nemen met een Woo-contactpersoon.