Eén blad, twee gezichten

Het woord ‘overlap’ is gevallen. Dit betekent dat er zowel overeenkomsten als verschillen zijn tussen beide bladen. De Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland (KVAN) – die volgend jaar 125 jaar bestaat – is de beroepsorganisatie van archivarissen en tegenwoordig ook records managers. De KVAN is uitgever van het Archievenblad, dat sinds 1892 bestaat.

Het woord ‘overlap’ is gevallen. Dit betekent dat er zowel overeenkomsten als verschillen zijn tussen beide bladen. De Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland (KVAN) – die volgend jaar 125 jaar bestaat – is de beroepsorganisatie van archivarissen en tegenwoordig ook records managers. De KVAN is uitgever van het Archievenblad, dat sinds 1892 bestaat. Het blad gaat al lang niet meer exclusief over ordeningstelsels, het herkomstbeginsel, charters met afhangende zegelstaarten en dergelijke, maar weerspiegelt qua inhoud de ontwikkelingen die het archiefwezen doormaakt van statisch naar dynamisch archiefbeheer. De moderne archivaris houdt zich, naast particuliere archieven en collecties, bezig met de digitale informatiehuishouding van de overheid en dus met de hele informatieketen. Duurzame opslag van digitaal geboren informatie (e-depot of cloud) bezorgt de archivaris de nodige hoofdbrekens, zo blijkt wel uit vele artikelen in het Archievenblad. Anders dan Od houdt het Archievenblad zich ook bezig met het particuliere domein: het documenteren van de samenleving. Hoe stel je particuliere, digitale informatie veilig? De dagelijks gevormde hoeveelheid digitale informatie overstijgt alle papierlawines uit het verleden. Internet is het levende archief van de samenleving, maar het archiveren van het hele internet is een illusie. Wordt de archivaris de behulpzame wegwijzer (zoeken en vinden) in het ingewikkelde informatieweb?

Hoge omloopsnelheid
Daar waar de overheid zich terugtrekt (privatisering, verzelfstandiging), ontstaan (semi)particuliere instellingen en gemeenschappelijke regelingen voor taken die de overheid voorheen deed. Wat betekent dat voor archiefvorming en archiefbeheer? Hoe acquireer je eigenlijk digitaal geboren particulier archief? De omloopsnelheid van informatie is hoog. Automatiseringsparken worden gemiddeld elke vijf jaar vervangen. Van overbrenging van archief na 20 jaar (Archiefwet) kan in die werkelijkheid geen sprake zijn. Zijn bijvoorbeeld bedrijven bereid om hun digitale archieven op korte termijn over te dragen aan een overheidsarchief?

Meer dan een pakhuis
Archiefinstellingen willen niet alleen pakhuis zijn, maar hun informatie ook beschikbaar stellen. De Wet hergebruik overheidsinformatie (open data) bepaalt mede de richting. Archiefinstellingen opereren in een lokale, regionale of (inter)nationale omgeving. Het aan de man brengen van informatie, ervoor zorgen dat je archieven en verzamelingen worden benut en bekend zijn bij het publiek van jong tot oud, is eveneens onderwerp van menig artikel in het Archievenblad. Daarnaast komen ook het materieel beheer en conservering geregeld aan bod.

Elkaar aanvullen
Od richt zich op hoofden DIV en interne zaken, evenals managers automatisering en informatievoorziening bij gemeentelijke, provinciale en landelijke overheidsinstellingen. Beide bladen hebben het nodige gemeen, hanteren soms een verschillende invalshoek maar vullen elkaar hoe dan ook aan. Tijd voor een fusie? Daar gaan in elk geval de redacteuren van beide bladen niet over, maar de leden van de verenigingen KVAN en SOD. Een gezamenlijk nummer toont wat je bindt. En dat is precies de bedoeling van deze bijzondere uitgave.

René Spork, hoofdredacteur Archievenblad.