Het positieve aan beide dagen was de meer dan grote opkomst. De vraag is echter wel of het ministerie nu weet in welke richting de op te stellen notitie moet gaan.
Het positieve aan beide dagen was de meer dan grote opkomst. De vraag is echter wel of het ministerie nu weet in welke richting de op te stellen notitie moet gaan.
Pijnpunten
Tijdens de regioconferentie in Eindhoven1 zorgde Theo Thomassen2 voor de aftrap en gaf aan dat er de laatste tijd veel visiedocumenten zijn verschenen, bijvoorbeeld van het Nationaal Archief en Brain.3 Deze documenten geven alle aan dat er een grote noodzaak is dat er wat moet gebeuren binnen het vakgebied. Ook Sander Bersee4 gaf duidelijk de pijnpunten aan die beantwoord moeten gaan worden: ‘Hoe waarborgen we openbaarheid?’, ‘Hoe geef je vorm aan de slag van de traditionele studiezaal naar het e-depot?’ en ‘Hoe organiseer je actief acquisitiebeleid?’. Veel vragen die tijdens de regioconferentie niet beantwoord werden.
Het meest stellige over de huidige situatie is Charles Jeurgens.5 Jeurgens stelde dat het archiefbestel een model is uit de negentiende eeuw met teveel organisaties (ca. honderd archiefinstellingen), te vaak gevestigd op te dure locaties en teveel actief op traditionele werkwijzen. Hierna verwacht je toch dat er minimaal luid geroezemoes ontstaat of dat Jeurgens stevig ondervraagd wordt over zijn constateringen.
Niets van dit alles! ‘Iedereen deed zijn plas en het bleef zoals het was.’ Het lijkt alsof iedere archiefinstelling op eigen zelfstandige manier het wiel aan het uitvinden is en de urgentie nog niet wordt gevoeld dat er iets wezenlijks moet veranderen. In vergelijking met de DIV-wereld staat het archiefwezen op dit moment stil. De bezuinigingen komen wat dat betreft als geroepen om hopelijk als breekijzer te fungeren om de slag naar de toekomst te maken.
Tijdens de conferentie werd de verwachting uitgesproken dat de beleidsbrief eind 2010 zou verschijnen; mijn persoonlijke hoop is dat de brief voor de zomer van 2011 verschijnt, met voldoende draagvlak, ambitie en concrete stappen om de achterstand niet groter te laten worden.
Jeroen Jonkers is directeur van Digital display en docent HMDI.
1 De regioconferentie vond plaats op 12 oktober 2010. Achtergrondinformatie is te vinden op http://www.archief.nl/archiefvisie.
2 Hoogleraar archiefwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam.
3 Brain is een branchevereniging voor de archiefinstellingen (http://www.archiefbrain.nl/).
4 Directeur Cultuur Erfgoed op het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen.
5 Hoofd ‘programma bestel’ bij het Nationaal Archief en deeltijdhoogleraar Archivistiek aan de Universiteit van Leiden.
