Wetten, besluiten, verordeningen, agenda’s, verslagen en andere openbare stukken van de gemeenteraad, ofwel democratische basisinformatie, zouden volgens de Raad voor het Openbaar Bestuur (Rob) zelfstandig, laagdrempelig en in onderlinge samenhang beschikbaar gesteld moeten worden.1 Uit eigen onderzoek van de Open State Foundation bleek dat veel gemeentes geen individuele stemuitslagen publiceren; dit maakt het moeilijk om te achterhalen wat de beslissingen zijn van onze volksvertegenwoordigers.2 Daarnaast is informatie meestal niet in onderlinge samenhang te raadplegen. Het aanbieden van raadsinformatie als open raadsinformatie brengt hier verandering in.
Onderlinge samenhang Onderlinge samenhang, wat is dat? Nou, stel ik ben een inwoner van de gemeente Lingewaard en naast mijn huis wil de gemeente een nieuwe sporthal bouwen en ik wil daar meer van weten. Het zou in dat geval prettig zijn als daar gemakkelijk een dossier van te vinden zou zijn, waar ik kan zien welke stukken met het onderwerp te maken hebben en dan het liefst in chronologische volgorde. Zo kan ik als inwoner gemakkelijk achterhalen in welke fase van het besluitvormingsproces de sporthal zich bevindt.
Deze onderlinge samenhang maakt niet alleen de gemeente transparanter voor haar inwoners, maar ook voor de raadsleden zelf. De gemeente is vanaf 2015 door de decentralisaties verantwoordelijk voor steeds meer geld, dit vereist een stevigere controle door de raadsleden. Onderlinge samenhang verbetert de informatiepositie van de raadsleden en maakt het ook nog eens mogelijk de eigen situatie met die van andere gemeentes te vergelijken. Misschien heeft de buurgemeente namelijk wel een innovatieve aanpak van een politiek probleem.
Track record per raadslid Als kiezer en als inwoner wil ik kunnen nagaan wat de raadsleden in mijn gemeente doen. Wat is hun stemgedrag, hoe vaak zijn ze aanwezig, wat waren hun bijdragen en hoeveel van hun moties worden er aangenomen? Open raadsinformatie maakt een persoonlijk track record per partij of raadslid mogelijk. Dit geeft niet alleen inwoners inzicht in het reilen en zeilen van hun raadsleden, maar ook de pers heeft meer grip op de lokale politiek. Het raadslid zelf kan hiermee zijn prestaties etaleren en spookraadsleden worden makkelijk opgespoord.
Open raadsinformatie Elke gemeente biedt raadsinformatie momenteel op een andere manier aan. Sommige gemeentes nemen de stemuitslagen op in de notulen, de besluitenlijst of op een aparte pagina. Daarnaast huren de meest gemeentes een raadsinformatieleverancier in om de informatie verder te verwerken. De gemeentewet verplicht gemeentes momenteel alleen om een besluitenlijst te publiceren, daarbuiten staat het elke gemeente vrij om in het reglement van orde eigen afspraken te maken. Het publiceren van democratische basisinformatie als open data maakt transparantie en laagdrempelige participatie mogelijk. De onderlinge samenhang kan gerealiseerd worden door uniforme kenmerken (metadatering) aan te brengen op de bestanden. Dit maakt het mogelijk om de raadsinformatie geautomatiseerd te categoriseren en om een track record per raadslid aan te maken, evenals om de aanpak van een thema te vergelijken met de aanpak in buurgemeentes.
Apps voor de lokale democratie Het mooiste van open raadsinformatie zijn de grenzeloze mogelijkheden, want iedereen kan aan de slag met de data. De data zouden gestandaardiseerd beschikbaar gesteld moeten worden en te vinden moeten zijn via nationale open dataportalen als data.overheid.nl. Dankzij de metadatering van de bestanden zijn ze geautomatiseerd uit te lezen door computers en kunnen ontwikkelaars eenvoudig apps maken met open raadsinformatie. Je geeft ontwikkelaars zodoende de gelegenheid om bottom-up apps te maken die de lokale democratie inzichtelijker maken. Denk bijvoorbeeld aan een app die een bericht stuurt wanneer de gemeente spreekt over een voorziening in jouw buurt.
Aan de slag Om inwoners de gelegenheid te geven om goed te begrijpen waar hun volksvertegenwoordigers mee bezig zijn is een verandering essentieel. De huidige wirwar aan systemen en bestanden komt de transparantie van onze democratie niet ten goede. Open raadsinformatie biedt een oplossing voor dit probleem door bestanden in onderlinge samenhang te presenteren, plus dat die ontwikkelaars de gelegenheid geeft apps te bouwen voor de lokale democratie.
Nederlandse gemeentes zijn eigenaar van hun raadsinformatie en de bal ligt bij hen om te kiezen voor open raadsinformatie. De Open State Foundation helpt de gemeentes daar graag bij!
tom@openstate.eu, Tom Kunzler is projectleider Open State Foundation (Amsterdam).
Wij gebruiken cookies om onze website en onze service te optimaliseren.
Functioneel
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een website of over verschillende websites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
