Tekst Pieter Verbeek
Beeld Hilbert Krane
Het Rijksprogramma voor Duurzaam Digitale Informatiehuishouding (RDDI) speelt een cruciale rol in het verbeteren en moderniseren van de rijksinformatiehuishouding. In de twee laatste jaren van het programma ligt er nog een aantal belangrijke ontwikkelingen en uitdagingen, stelt directeur Erik Mulder.
Van meer verplichtende rijksbrede kaders, meetbaarheid tot structurele samenwerking. We willen een responsieve overheid zijn die naast de burger staat in plaats van tegenover, licht Mulder toe. ‘Daarvoor moet de informatiepositie van burgers worden versterkt. Dat vergt een informatiehuishouding die de overheid in staat stelt om openbaar te kunnen zijn. Dit leidt tot meer transparantie en betere verantwoording, hetgeen burgers in staat stelt tot participatie.’
Een van de belangrijkste trends die Mulder ziet de komende tijd, is de verschuiving naar meer dwingend rijksbreed beleid. ‘De afgelopen jaren werd te veel ruimte gelaten voor departementale autonomie, met als gevolg dat initiatieven, zoals e-mailarchivering, slechts gedeeltelijk slaagden.’ De handreiking die RDDI in 2018 publiceerde om richting te geven aan de archivering van e-mails bleek niet voldoende. Omdat elk departement eigen keuzes bleef maken over de archivering, ontstond er geen uniforme aanpak. Elk departement dreigde daardoor instemming te moeten gaan vragen aan de eigen departementale ondernemingsraad. Gelet hierop wordt nu, door besluitvorming in de ICBR (red. Interdepartementale Commissie Bedrijfsvoering Rijksdienst), alsnog dwingend rijksbreed vastgelegd dat het uniforme archiveringsbeleid in één keer in april 2025 aan de GOR (groepsondernemingsraad) zal worden voorgelegd.
Verplichtende kaders
De les is duidelijk: een verplichtend kader werkt effectiever. Mulder pleit daarom voor uniforme kaders die centraal vastgesteld worden door CIO Rijk en rijksbreed uitvoerbaar zijn. ‘Dit geldt niet alleen voor e-mailarchivering, maar ook voor de archivering van chatberichten en sociale media. Als er rijksbreed beleid is, kan RDDI de departementen projectmatig ondersteunen met generieke producten, zoals communicatieplannen en planningen en helpen om de kaders in de praktijk te brengen.’ Een andere ontwikkeling die Mulder ziet voor de komende twee jaren is dat RDDI door veranderende focus op rijksbreed beleid zelf ook steeds actiever betrokken wordt bij de totstandkoming van dat beleid. ‘Als het beleid er niet komt, kunnen wij ook niets implementeren. Daarom ondersteunen we CIO Rijk bij de beleidsvorming,’ vertelt Mulder. ‘RDDI fungeert daarbij als een verbindende factor tussen beleidsmakers en uitvoerders. Samen met stelselpartijen als de Rijksorganisatie voor Informatiehuishouding (RvIHH) en het Nationaal Archief (NA) spelen we een sleutelrol in de beleidsvorming en de praktische uitvoering.’ Mulder verwacht dat het beleid rond e-mail- en chatarchivering in 2025 gereed is, terwijl de kaders voor sociale media-archivering daarna zullen volgen. ‘Hiermee zetten we een belangrijke stap richting een gestroomlijnde en uniforme informatiehuishouding binnen de rijksoverheid.’
*Dit is het eerste deel van een artikel uit Od 41: Openbare informatiehuishouding. Verder lezen? Meld je dan hier aan voor een abonnement of vraag een gratis presentexemplaar op.