4 december 2018

Meer flankerende competenties, langere opleidingen

image for Meer flankerende competenties, langere opleidingen image

In de praktijk blijkt dit langzamer te gaan dan verwacht en misschien ook wel gehoopt. Eerder verschenen in Od diverse artikelen over deze veranderende rol en de bijbehorende nieuwe competenties1. Doel van die artikelen was nog de lezer bewust maken van de veranderingen. Dat lijkt inmiddels wel gelukt. Maar blijkt dit ook uit de keuze voor de opleidingen die informatiebeheerders de afgelopen jaren maken? Volgen die keuzes ook de lijn van zowel de verwachtingen als de gevraagde competenties in vacatureteksten?

In de praktijk blijkt dit langzamer te gaan dan verwacht en misschien ook wel gehoopt. Eerder verschenen in Od diverse artikelen over deze veranderende rol en de bijbehorende nieuwe competenties1. Doel van die artikelen was nog de lezer bewust maken van de veranderingen. Dat lijkt inmiddels wel gelukt. Maar blijkt dit ook uit de keuze voor de opleidingen die informatiebeheerders de afgelopen jaren maken? Volgen die keuzes ook de lijn van zowel de verwachtingen als de gevraagde competenties in vacatureteksten?
Om deze vraag te kunnen beantwoorden, hebben we de resultaten van een onderzoek naar gewenste competenties door teamleiders van Nederlandse gemeenten2, een analyse van vacatureteksten op het gebied van informatiebeheer in 2018 en de relevante rollen uit het HR21-functieboek3 en opleidingsinschrijvingen in de periode 2016-20184 gecombineerd.

Gewenste en gevraagde competenties
Uit het onderzoek van FIER FM in 2016 bleek al dat de teamleiders Div een verschuiving in de gewenste competenties zagen aankomen, met name dat vooral de aspecten samenwerken, omgevingsbewustzijn en kwaliteitsgerichtheid in belang stijgen. Dit in tegenstelling tot de belangrijkste competenties – aandacht voor details, nauwkeurigheid en vakgerichtheid – die in 2016 het belangrijkst werden gevonden.

Nu, twee jaar later, lijkt deze ontwikkeling zich te hebben doorgezet. Een korte blik op de vacatureteksten op het gebied van informatiebeheer in oktober 2018 leert dat werkgevers (communicatieve) vaardigheden, klantgerichtheid, flexibiliteit én nauwkeurigheid als belangrijkste competenties voor een informatiebeheerder zien. Dit komt ook terug in de functieprofielen op het gebied van informatiebeheer in HR21, het functiewaarderingssysteem dat is ontwikkeld in samenwerking met de VNG. In beide functieprofielen, medewerker gegevens en adviseur, kennen de normcompetenties kwaliteitsgerichtheid en klantgerichtheid. En bij de medewerker gegevens is ook nadrukkelijk nauwkeurigheid genoemd.

Keuze voor opleidingen
Het lijkt er dus op dat organisaties op één lijn zitten als het gaat om de gewenste competenties voor informatiebeheerders op verschillende niveaus. Dat zou dan terug moeten komen in de keuze voor opleidingen. Een analyse van circa 800 opleidingsinschrijvingen in zowel 2014 als 2018 laat een duidelijke verschuiving zien in het thema bij de keuze van een te volgen opleiding. Specifiek vakgerichte opleidingen (daling van 76% naar 50% van de aanmeldingen) worden in grote mate vervangen door opleidingen op het gebied van management en organisatie (waarbij kwaliteitszorg en auditing populair zijn), ICT en vooral communicatie (stijging van 2% naar 15% van de aanmeldingen). 

Keuze voor Opleidingsthema's

Uit de analyse van de vacatures blijkt dat organisaties ook steeds meer eisen van de moderne informatiebeheerder. Up-to-date vakkennis wordt gezien als een vanzelfsprekendheid en er wordt onderscheid gemaakt in de vaardigheden kwaliteitsgerichtheid en klantgerichtheid. Dit vraagt om een uitgebreid pakket aan competenties, die vaak meer vragen dan een basisopleiding en af en toe een ééndaagse workshop. Dit komt ook terug in een opvallende trend in de opleidingsaanmeldingen. Daar is een sterke stijging te zien in het volgen van langere opleidingen, die naast diepgang ook brede kennis en vaardigheden aanbieden.

Keuze voor langere opleidingen 

Het percentage opleidingen langer dan 10 lesdagen in 2018 kent zelfs een verdubbeling t.o.v. 2016 (van 13% naar 29%). Het percentage korte opleidingen (tot vijf dagen) loopt terug. In dit segment zorgden in 2018 ééndaagse cursussen rond specifieke onderwerpen zoals AVG, TMLO, Kwaliteitszorg en KIDO voor het merendeel van de aanmeldingen.

Conclusie
Dit beperkte onderzoek geeft aan dat de verwachte verandering in rollen de laatste jaren ook echt heeft doorgezet. Zowel de werkgevers als de informatiebeheerders focussen zich meer op de flankerende competenties zoals klantgerichtheid, communicatie en kwaliteitszorg. Tegelijkertijd krijgt de brede rol van vakspecialist vorm doordat steeds meer informatiebeheerders kiezen voor een lange basis- of vervolgopleiding, waarbij vakkennis wordt gecombineerd met meer generieke professionele competenties. Een ontwikkeling die recht doet aan de steeds centralere (en belangrijkere) positie die informatie en het informatiebeheer innemen binnen organisaties. 


Noten

1 A. Plat en W. Rombout, ‘Competenties informatiebeheerder digitale informatie’, Od 01/11.
2 Onderzoek uitgevoerd door FIER FM in 2015/2016.
3 Het functiewaarderingssysteem HR21 van de VNG is een gemeenschappelijke meetlat voor functiebeschrijvingen en -waarderingen. Zie http://www.hr21.nl/.
4 Aanmeldgegevens periode 01-01-2106 tot en met 01-11-2018 van SOD-Next en GO opleidingen.

 

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *