Op 28 mei heeft de tijdelijke commissie Digitale toekomst (TCDT) haar eindrapport Update vereist gepresenteerd. Daarin adviseert de TCDT de Tweede Kamer om de krachten te bundelen en digitalisering een prominente plek te geven op de politieke agenda.
In het rapport stelt de TCDT vast dat de Tweede Kamer tot nu toe gefragmenteerd over digitalisering heeft gesproken met als gevolg dat niet altijd alle risico’s, kansen en maatschappelijke waarden aan de orde zijn gekomen. Een belangrijke reden is dat de Tweede Kamer verdeeld is in commissies en elke commissie controleert een minister of staatssecretaris op haar beleidsterrein. Digitalisering hoort dus niet exclusief bij één commissie. Daarnaast is digitalisering voor de bestaande commissies maar een van de vele onderwerpen op de al drukke agenda van de Kamerleden. Dus veel tijd voor Kamerleden om zich te verdiepen is er niet. Ook is het onderwerp digitalisering relatief nieuw; de Tweede Kamer heeft er nog niet veel kennis over verzameld. Ten slotte worden steeds meer wetten en regels op het gebied van digitalisering vastgesteld in de Europese Unie. Dat maakt het moeilijker voor de Tweede Kamer om het kabinet op het juiste moment te controleren en het vraagt een extra inspanning aan de Kamerleden om goed geïnformeerd te zijn.
Vaste commissie
Op basis van bovenstaande bevindingen doet de TCDT de volgende vijf aanbevelingen:
1. Installeer een vaste commissie voor Digitale Zaken
De TCDT stelt voor om na de Tweede Kamerverkiezingen, een vaste commissie voor Digitale Zaken in te stellen met een groot aantal taken, waaronder: het controleren en behandelen van wetgeving van de bewindspersoon die verantwoordelijk is voor digitalisering en het verkennen, doordenken en agenderen van huidige en toekomstige commissie overstijgende ontwikkelingen op het gebied van digitalisering.
2. Stel een kennisagenda Digitalisering op
Het is belangrijk dat de Tweede Kamer zelf bepaalt welke informatie zij nodig heeft, dus stelt de vaste commissie voor Digitale Zaken jaarlijks een kennisagenda Digitalisering op.
3. Bied inhoudelijke ondersteuning aan overige Kamercommissies
De vaste Kamercommissies, die allemaal te maken krijgen met vraagstukken rondom digitalisering, moeten kunnen steunen op het werk dat gedaan wordt in de vaste commissie voor Digitale Zaken.
4. Draag zorg voor een sluitend wettelijk kader en toezicht
De vaste commissie voor Digitale Zaken zal zicht houden op de vraag of de bestaande wet- en regelgeving gezien de digitale ontwikkelingen voldoet. Zo nodig doet zij voorstellen voor aanpassing of uitbreiding ervan. De commissie laat zich regulier informeren over digitaliseringsvraagstukken door de toezichthouders, onder meer vanwege mogelijke hiaten of overlap in toezicht.
5. Extra aandacht voor wetgeving uit de Europese Unie
De vaste commissie voor Digitale Zaken zal in een vroegtijdig stadium geïnformeerd worden over voorstellen van de Europese Unie en de Nederlandse positie in de Europese besprekingen daarover, zodat zij beter in staat is de inzet van Nederland mede vorm te geven en te controleren.
Voor Kamervoorzitter Khadija Arib is het duidelijk dat er iets moet gebeuren. Zeker in deze coronatijden waarin online een steeds belangrijkere rol speelt. TCDT-voorzitter Kathalijne Buitenweg (GroenLinks) is over het voorstel tot een vaste commissie voor Digitale Zaken positief gestemd. ‘Ik voorzie dat we op een ruime meerderheid kunnen rekenen in de Tweede Kamer.’
Tweede Kamer der Staten-Generaal; Eindrapport. Update vereist; naar meer parlementaire grip op digitalisering, 28 mei 2020.
Tekst Edwin Driessen
