Tekst Chido Houbraken
Na een succesvolle eerste ThemaTiendaagse over vernietiging in 2020 organiseert KIA dit jaar een nieuwe Tiendaagse, ditmaal met als thema: metadata. Van 12 tot en met 21 mei kunt u deelnemen aan een programma boordevol interessante, diepgravende, leuke en verbazingwekkende activiteiten. Die worden volledig online georganiseerd en zijn dus voor iedereen gemakkelijk toegankelijk.
Het begrip metadata zal bij veel mensen niet meteen het hart sneller doen kloppen, ook niet bij vakgenoten. Vaak komen we niet verder dan registratiegegevens voor het toegankelijk maken van informatie of het beheren van diezelfde informatie. Het KIA-platform Metadata vindt dat daar maar eens verandering in moet komen: het begrip metadata gaat veel verder dan die registratiegegevens en is eigenlijk best interessant. En misschien zelfs wel een beetje sexy.
Om die reden organiseert KIA een ThemaTiendaagse over metadata. Ook de vervanging van Toepassingsprofiel Metagegevens Lokale Overheden (TMLO) en Toepassingsprofiel Metagegevens Rijksoverheid (TP Rijk) door Metagegevens Duurzaam Toegankelijke Overheidsinformatie (MDTO) speelt een rol. Maar deze nieuwe norm is te kortgeleden vastgesteld om 10 dagen mee te vullen. Daar komt bij dat het gebruik van metadata in onze organisaties (of de organisaties waarvan we de archieven beheren) veel verder gaat dan alleen MDTO. Daarom is de Tiendaagse uitgebreid naar een veel bredere interpretatie van het begrip metadata.
Duurzaam Toegankelijke Overheidsinformatie (MDTO) speelt een rol. Maar deze nieuwe norm is te kortgeleden vastgesteld om 10 dagen mee te vullen. Daar komt bij dat het gebruik van metadata in onze organisaties (of de organisaties waarvan we de archieven beheren) veel verder gaat dan alleen MDTO. Daarom is de Tiendaagse uitgebreid naar een veel bredere interpretatie van het begrip metadata. verbazen dat dit soort ontwikkelingen uiteindelijk ook hun weg naar het archief vinden.
MDTO
Zoals gezegd, de aanleiding voor de Tiendaagse is de introductie van MDTO. Daarover komt in ieder geval een webinar door de schrijvers van de norm. Maar het is de bedoeling om bij meerdere sessies een al dan niet inhoudelijke link te leggen naar MDTO. Zo ook de volgende activiteit: een workshop PREMIS (PREservation Metadata: Implementation Strategies) . PREMIS is een de facto standaard voor digitale preserveringsmetadata. Dit type metadata beschrijft welke (technische) kenmerken van de digitale collectie vastgelegd moeten worden en welke informatie over het integrale preserveringsproces zelf bewaard moet blijven. Preserveringsmetadata zijn nodig om processen in de levenscyclus van en digitaal object te documenteren; het materiaal ook op de lange termijn begrijpelijk en toegankelijk te houden, dat wil zeggen door de tijd en door technologische veranderingen heen; en om de betrouw[1]baarheid van digitale archivering aan te tonen. Zonder preserveringsmetadata is het onmogelijk om de link tussen verleden en heden van het digitale object vast te leggen en kan duurzame toegang niet worden gegarandeerd.
Archiefwiki
Er komt weer een Archiefwiki Inklopdag. De Archiefwiki is in 2007 opgezet door een groep Nederlandse en Vlaamse archivarissen met als doel het digitaliseren of eigenlijk dataficeren van archivistische naslagwerken tot open content voor archivarissen en archiefgebruikers. Door het ontwikkelen van een digitaal referentiepunt is getracht deze klassiekers met elkaar in verband te brengen en geschikt te maken voor het digitale tijdperk. De laatste tijd is er rond de Archiefwiki relatief weinig gebeurd. Daar had in 2020 verandering in moeten komen maar door corona is dat in het water gevallen. Omdat de Archiefwiki vooral uit metadata bestaat, is de Tiendaagse een uitgelezen moment om daar verandering in te brengen. De Inklopdag zal plaatsvinden op maandag 17 mei en duurt de hele dag. Dat wil zeggen dat iedereen virtueel kan aanschuiven om mee te doen aan het bijwerken, aanvullen en verbeteren van de Archiefwiki. Verder staat op het programma:
• Een workshop Open spatial data, waarin de deelnemers aan de slag gaan met open source omgevingsdata.
• Een webinar metadata, archiveren en de DSO/Omgevingswet, naar aanleiding van de Handreiking Duurzame Toegankelijkheid in de informatieketen van de Omgevingswet.
• Een sessie over metadata, Common Ground en preserveringsservices: wat is er nodig om goede preserveringsservices (bijvoorbeeld vanuit het eDepot) aan te bieden in de Common Ground-architectuur en wat is het belang van metadata daarbij?
MetadataGoldCollection
Dit is maar een kleine greep uit alle gebeurtenissen in die 10 dagen. Uiteindelijk zullen er zo’n 15 activiteiten plaatsvinden in allerlei online vormen, zodat er voor iedereen wat wils is.
Eén activiteit verdient speciale aandacht: de MetadataGoldCollection. Daar kunt u namelijk nu al mee beginnen. De bedoeling is dat iedereen van tevoren zijn of haar favoriete film(pje)s, documentaires, muziek, boeken, blogs, podcasts, websites, toneelstukken en beeldende kunstuitingen door kan ge[1]ven, zolang het maar met metadata te maken heeft.
Daar worden dan collecties van gemaakt, die iedereen kan browsen, beluisteren en bekijken als er even niets te doen is. Kijk op de KIA-themasite voor verdere uitleg.
Ook alvast handig om te weten: de hashtag op sociale media wordt #Meta10D (#meta10d werkt natuurlijk ook).
Chido Houbraken heeft dit artikel op persoonlijke titel geschreven.
