Met de introductie van de IBM personal computer in 1981 – een van de eerste digitale werkomgevingen avant la lettre – gebeurde iets bijzonders. Behalve dat hiermee een tastbaar stuk automatisering zijn intrede deed op kantoor en hier en daar een huiskamer, was dit veel meer nog het startpunt van een beweging. Een ingrijpende beweging van persoonlijke informatisering. Deze beweging is nog steeds niet ten einde en belangrijker: nog steeds niet onder controle.
Dat het disruptieve karakter van de technologische ontwikkelingen zich zo langzaam openbaart, komt misschien door de relatieve geleidelijkheid waarmee dingen onze maatschappij binnenkomen. Zelfs nu de ontwikkelingen harder gaan dan ooit en ze elkaar steeds sneller opvolgen. Na de personal computer leidden het internet, digitale fotografie, de smartphone en de combinatie van deze en andere technologieën tot een wereld waarin de scheidslijnen tussen echt en virtueel steeds vager worden. Zowel technologie als informatie is overal aanwezig.
Maken, verspreiden, uitwisselen
De eerste personal computer introduceerde tal van hulpmiddelen voor persoonlijke productiviteit. Mensen kunnen er geheel naar eigen inzicht dataobjecten mee creëren, dupliceren en aanpassen. Waar het begon met tekstverwerkers, spreadsheets en later toepassingen voor presentaties, is er nu een eindeloze variëteit aan applicaties beschikbaar. Hiermee kun je allerlei soorten dataobjecten maken, in allerlei formaten. Via een grote diversiteit aan kanalen worden ze vervolgens verspreid. En dan is er nog digitale interactie. Hierbinnen worden ook weer eigensoortige dataobjecten uitgewisseld in de vorm van chats, tweets, snaps, foto’s, video’s, memes, enzovoort. De gemiddelde hoeveelheid bestanden die mensen in persoonlijke verzamelingen met zich meedragen is explosief gegroeid.
Een stille ramp
Privé is het hooguit vervelend als je iets niet zo makkelijk kunt terugvinden. Binnen zakelijke en bestuurlijke omgevingen is het gebrek aan controle op alle losse dataobjecten een stille ramp. Het informatiebeheer staat sterk onder druk. Dit komt vooral door toepassingen voor persoonlijke productiviteit in combinatie met voorzieningen voor digitale interactie. Bij de inrichting van een nieuwe digitale werkomgeving moet de aandacht vooral gaan naar de plek waar we deze data creëren en al dan niet in samenwerking bewerken en uitwisselen. Voorheen ging de aandacht altijd uit naar de flexibiliteit in gebruik (any time, any place, any device) en toepassingen voor samenwerken.
*Dit is het eerste deel van een artikel uit Od 32: Archiveren by design. Lees hier verder
