Nederlandse overheidsorganisaties zijn druk bezig met het implementeren van de Wet open overheid (Woo) in een poging om meer transparant te zijn en informatie direct openbaar te maken. In andere landen speelt dit momenteel ook, maar in Zweden weet men niet anders. Hoe dat precies zit, wordt duidelijk in een vraaggesprek met Caspar Almalander. Een Nederlander die in 2006 richting het hoge noorden van Zweden verhuisde naar Eskilstuna en daar op de IT-afdeling van de gemeente terechtkwam
Vanuit zijn functie had Caspar Almalander nauw contact met het Stadsarchief voor het beheren van de overheidsinformatie. Inmiddels is hij Informationshanteringsstrateg SKR Avdelning för ekonomi och styrning, oftewel strategisch informatieadviseur bij de Zweedse versie van de VNG. In zijn functie heeft hij altijd te maken met de Zweedse wetgeving op het gebied van informatie en archief en dan met name de Tryckfrihetsförordningen (TF), oftewel de vrijheid van drukpers. Vergelijkbaar met de Nederlandse Woo. Deze wet schrijft voor dat alle informatie die door de overheid wordt gecreëerd direct openbaar is. Tenzij andere wetten dit voorkomen, zoals bijvoorbeeld op het gebied van privacy. Maar eigenlijk is alle aan door de overheid gemaakte informatie openbaar. En dat is niet nieuw voor de Zweedse ambtenaren. Deze wet bestaat al sinds 2 december 1766 (zie kader). Voor Almalander was het even wennen. ‘In het begin dacht ik wel: wat raar. Ik kende dat helemaal niet vanuit Nederland. Maar al heel snel vond ik het fantastisch. Je hebt gewoon een openbare overheid. Ik vertelde mijn collega’s dan ook dat ik jaloers was, omdat zoiets in Nederland toen helemaal niet bestond.’ Maar in Zweden bestaat nog een wet die grote invloed heeft op transparantie en openbaarheid. De Offentlighets- och sekretesslagen OSL (zie kader). Ook deze wet bestaat al geruime tijd en is helemaal ingeburgerd in het dagelijks werk van de Zweedse ambtenaar. Almalander: ‘Ik volgde met verbazing de discussies over de Wet open overheid (Woo) in Nederland. Het is gewoon een kwestie van wennen en geleidelijk aan kom je er dan achter dat zo’n wet helemaal zo slecht niet is. Ik heb ook wel mensen in Nederland uitgelegd wat onze OSL eigenlijk betekent. Als iemand naar mij toekomt bij een gemeente, provincie of rijk met een informatievraag die op schrift is vastgelegd, moet ik die informatie terstond ter beschikking stellen. Ik moet dat zelfs zo snel mogelijk doen. Zelfs enkele dagen wachten is niet toegestaan.’
*Dit is het eerste deel van een artikel uit Od 35: Buitenland. Lees hier verder
Beeld: Shutterstock
