Jeroen van Oss is adviseur informatiebeheer bij Expertisecentrum Informatiebeheer, cluster BCO bij de gemeente Rotterdam
Ingenieurs en aannemers ontwerpen hun bouwwerken driedimensionaal met Building Information Models (BIM). Dit artikel laat zien dat al veel randvoorwaarden voor duurzame toegankelijkheid door de ruimtelijke sector zijn ingeregeld, maar dat er nog belangrijke maatregelen ontbreken.
IM-modellen zijn digitale 3D- representaties van technische ontwerpen van bouwwerken en installaties zoals gebouwen, bruggen, gemalen, waarin betrokken partijen kunnen samenwerken. Zij worden in allerlei gemeentelijke bedrijfsprocessen gebruikt. De gemeente ontvangt ze van burgers en bedrijven bij de aanvraag van omgevingsvergunningen, van leveranciers bij het bouwen van gemeentelijke bouwwerken, bruggen, gemalen. Zij zijn van belang bij bouwtoezicht, onderhoud van assets, historisch onderzoek. Hergebruik is niet alleen op korte termijn aan de orde, maar gedurende de hele levensduur van bouwwerken en daarna.
BIM-modellen bevatten een schat aan informatie. Zij behelzen veel meer dan een klassieke papieren of digitale bouwtekening in 2D. Je kunt er in 3D doorheen navigeren en daarmee knelpunten in de samenwerking tussen verschillende bouwdisciplines gemakkelijk vaststellen. Je kunt er ook veel data in vastleggen over de gebruikte materialen en hun leveranciers, wat nuttig is bij later onderhoud, verbouwingen, enzovoort. Het gebruiksbelang overstijgt daarmee de duur van het bouwproces.
BIM is een schakel in een veel groter geheel van informatiestromen in het ruimtelijk domein. Communicatie over de totstandkoming en naleving van bouwcontracten vindt bijvoorbeeld plaats volgens de VSI-standaard. Dat levert een workflow en informatiestroom op, die nauw verbonden is met de processen en informatie rondom BIM-modellen. Om bouwwerken in BIM op de topografische kaart zichtbaar te maken, is integratie met GIS-toepassingen nodig. Dat leidt weer tot het afbeelden van de hele stad of regio in 3D, de Digital Twin.
Rotterdam werkt aan een Open Urban Platform waarin allerlei partijen in de stad samen kunnen denken, discussiëren en ontwerpen over de openbare ruimte. BIM-modellen zijn daar een belangrijk onderdeel van. Basis- en kernregistraties zoals de BAG en Topografie vormen als het ware de ruggengraat hiervan. De stedelijke ruimte komt tot leven wanneer ook met behulp sensordata vanuit het internet of things – verkeerslichten, verkeerslussen, vuilnisbakken – bewegingen in de openbare ruimte gerepresenteerd kunnen worden. In dit dynamische geheel vormen BIM-modellen slechts een schakel.
*Dit is het eerste deel van een artikel uit Od 38: Werken met ruimtelijke data. Verder lezen? Meld je dan hier aan voor een abonnement of vraag een gratis presentexemplaar op.