‘Claim tijd en ruimte om naast iemand te gaan zitten en te zorgen dat de burger krijgt waar hij of zij recht op heeft.’ Aldus de Nationale ombudsman tijdens een symposium op 30 mei 2023, georganiseerd door de Academie voor Wetgeving en de Academie voor Overheidsjuristen. De wetgever heeft daartoe een aanzet willen geven met de per 1 mei 2022 in werking getreden Wet open overheid (Woo). Over dit bij wet geregelde contact – waarop ook het met de Woo geïntroduceerde Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) aandringt – staan we stil in deze bijdrage. Waar zet de Woo toe aan en wat zijn de consequenties hiervan in de praktijk?
Een expliciete aanzet tot intermenselijk contact tussen overheid en burger (en andere verzoekers) komt tot uitdrukking in de bij wet geregelde contactpersoon. Omdat onduidelijk zou zijn welke informatie bij de overheid berust, is tijdens de behandeling van de Woo – ter compensatie van het gesneuvelde documentenregister (ooit bedacht en geregeld in artikel 3.2 Woo) – een zogeheten contactpersoon geïntroduceerd (artikel 4.7 Woo). Een informeel bedacht figuur, een mens van vlees en bloed die mensen helpt om op de juiste plek te komen binnen de organisatie. Een persoon die ook kan helpen bij het formuleren van het verzoek. En de persoon die zelfs informatie kan verstrekken.
De inschatting van de wetgever is kennelijk dat de overheid een wettelijke verplichting nodig heeft om personen aan te wijzen die de telefoon opnemen als er gevraagd wordt om informatie. Een beeld dat overigens niet direct strookt met de ervaringen van ondergetekende. Temeer omdat de overheid wel bij wet gedwongen werd om ieder verzoek serieus te onderzoeken, al was het maar om te proberen tijdig tot besluitvorming over te gaan. Bleef het te lang liggen, dan stond de juridische weg open naar een ingebrekestelling en uiteindelijk beroep niet-tijdig beslissen. Met een steeds strenger wordende rechter bij dergelijke procedures was er dus voldoende noodzaak om in contact te komen met de verzoeker.
*Dit is het eerste deel van een artikel uit Od 29: 1 jaar Woo. Lees hier verder
