Digitalisering biedt mogelijkheden om bestuur beter te maken, maar er kleven ook risico’s aan. Dat blijkt uit de Toekomstverkenning Digitalisering 2030, uitgevoerd door onderzoeksbureau FreedomLab in opdracht van het demissionaire kabinet.
Overheden maken volgens het onderzoek steeds vaker gebruik van digitale technologie, zowel in de uitvoering van bestaand beleid als in de ontwikkeling van nieuw beleid. Digitalisering biedt daarbij mogelijkheden om bestuur effectiever, efficiënter en rechtvaardiger te maken. Tegelijkertijd levert digitalisering risico’s op ten aanzien van verzwakte soevereiniteit van de overheid. Dit komt doordat digitalisering van beleidsprocessen geen ruimte laat voor interpretatie, redelijkheid en billijkheid en de menselijke maat dus onder druk komt te staan.
De Toekomstverkenning Digitalisering 2030 schetst aan de hand van elf trends een beeld van onze digitale toekomst. Voorbeelden hiervan zijn Mega Ecosystemen, Digitale Valuta, Virtuele leefwerelden en Mensoptimalisatie. Op basis van de trends formuleerden de onderzoekers vier verschillende digitale toekomstbeelden: versnelling, voorwaardelijke groei, radicale markten en gelijk speelveld. In deze beelden staan twee vragen centraal: welke actoren zijn leidend in de digitale transitie en welk doel dient het proces van digitalisering.
Cryptovaluta, een van de trends, kent kansen en risico’s’. Zo maakt dit het in de toekomst mogelijk om transacties zonder tussenkomst van banken en tegen zeer lage kosten uit te voeren. Tegelijkertijd kunnen cryptovaluta financiële markten ontwrichten en dreigen ze bestaande spelers en toezichthouders buiten spel te zetten.
De Toekomstverkenning verkent ook Mega Ecosystemen, waarbij verschillende diensten worden geïntegreerd binnen een zogeheten super app. Gebruikers hebben daarmee direct toegang hebben tot bijvoorbeeld mobiliteit, vermaak of verzekeringen. Deze integratie leidt tot een optimale gebruikerservaring en biedt tevens kansen voor duurzame verdienmodellen. Wel kan dit een bedreiging vormen voor het Nederlands verdienvermogen, omdat dienstverleners ondergeschikt raken aan het platform. Ook ontstaan risico’s met betrekking tot de privacy en autonomie van burgers.
